Η στρατηγική θεωρία του Μπλε Ωκεανού “Blue Ocean Strategy” προέρχεται από ένα βιβλίο με τον ίδιο τίτλο το οποίο αρχικά εκδόθηκε το 2005 με την επανέκδοσή του να γίνεται 10 χρόνια αργότερα το 2015. Συγγραφείς του βιβλίου δύο σπουδαίοι ακαδημαϊκοί καθηγητές, ο W. Chan Kim, ο οποίος κατέχει την έδρα D. Henderson για τη στρατηγική και το διεθνές μάνατζμεντ στο INSEAD, και η Renee Mauborgne, διακεκριμένο μέλος του διδακτικού προσωπικού του INSEAD, όπου διδάσκει στρατηγική και μάνατζμεντ, και μέλος του World Economic Forum.
Με απλά λόγια, η βασική ιδέα είναι η εξής: Αν η αγορά είναι ένας ωκεανός, τότε ο ωκεανός έχει δύο χρώματα, κόκκινο και μπλε. Ο κόκκινος ωκεανός αντιπροσωπεύει το ανταγωνιστικό κομμάτι της αγοράς, όπου οι νεοεισερχόμενες επιχειρήσεις είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν και λόγο της πληθώρας των επιχειρήσεων σε κάθε κλάδο, η μία χτυπάει την άλλη προσπαθώντας να την εξοντώσει και έτσι όλες οι επιχειρήσεις ματώνουν με αποτέλεσμα τα νερά του ωκεανού να γίνονται κόκκινα.
Από την άλλη, ο μπλε ωκεανός αντιπροσωπεύει την δημιουργία και την καινοτομία όπου η ίδια η επιχείρηση δημιουργεί ζήτηση για το προϊόν της και δεν μπαίνει σε κάποιον ήδη ανταγωνιστικό κλάδο. Έτσι, με την διαφοροποίηση της επιχείρησης έναντι των άλλων και την είσοδο στα γαλάζια νερά, αποκτά ένα πλεονέκτημα πολλών ετών (10-15) μέχρις ότου να μπορέσει να αντιγραφεί πλήρως το επιτυχημένο μοντέλο της από ανταγωνιστές που θα θελήσουν να εισχωρήσουν στον νέο αυτό κλάδο.
Οι συγγραφείς εργάστηκαν μελετώντας 150 στρατηγικές κινήσεις που υλοποιήθηκαν μεταξύ του 1880 και του 2000, προκειμένου να κατανοήσουν πώς οι γαλάζιοι ωκεανοί δημιουργούνται και πώς επιτυγχάνεται υψηλή απόδοση. Είναι ενδεικτικό της διαφορετικότητας της προσέγγισής τους, όπως επισημαίνει στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης ο αναπληρωτής καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Βασίλης Παπαδάκης, το γεγονός ότι δεν διστάζουν να ανατρέψουν θεμελιώδεις ιδέες του μάρκετινγκ, όπως το αξίωμα του Michael Porter ότι είναι αδύνατον να συνυπάρξουν χαμηλό κόστος και μοναδικότητα. Εξάλλου, κεντρικό σύνθημα των δύο συγγραφέων είναι η δημιουργία, όχι η διαμόρφωση στρατηγικής, άποψη που προϋποθέτει μεγάλη δόση φαντασίας, σε συνδυασμό όμως με συστηματική ανάλυση.
Σε κλάδους όπου δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός εταιρειών, η διαφοροποίηση μιας μάρκας γίνεται διαρκώς δυσκολότερη, τόσο όταν η οικονομία βρίσκεται σε ανάπτυξη όσο και σε περιόδους ύφεσης. Οι εξελίξεις αυτές, σύμφωνα με τους δύο συγγραφείς αποδεικνύουν ότι το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν οι περισσότερες θεωρίες για τη στρατηγική και το μάνατζμεντ των επιχειρήσεων σταδιακά εξαφανίζεται.
Καθώς οι κόκκινοι ωκεανοί συνωστίζονται ολοένα και περισσότερο, το μάνατζμεντ πρέπει να προσανατολίζεται όλο και περισσότερο προς τους γαλάζιους ωκεανούς, κάτι που η σημερινή γενιά των μάνατζερ μάλλον δεν έχει συνηθίσει. Προκειμένου αυτό να είναι εφικτό, οι δύο συγγραφείς θέτουν στο μικροσκόπιο της ανάλυσης στρατηγικές κινήσεις συγκεκριμένων στελεχών από συγκεκριμένες εταιρείες και όχι απλά παραδείγματα εταιρειών που πέτυχαν σε ένα σημείο αλλά απέτυχαν σε κάποιο άλλο.
Πηγές : Harvard Business Review, BlueOceanStrategy.org, EconomicTimes, kathimerini.gr, Wikipedia
